Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun

Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Değişiklik Kanunu”) 18 Ekim 2022 tarihli ve 31987 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlandı.

Söz konusu Değişiklik Kanun’u, 5187 sayılı Basın Kanunu (“Basın Kanunu”) ve 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun (“İnternet Yayınları Kanunu”) önemli değişiklikler getirdi. Ayrıca, Değişiklik Kanunu kapsamında 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’na (“TCK”) halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçu eklenmiştir.

Değişiklik Kanunu Kapsamında Basın Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler

Değişiklik Kanunu kapsamında Basın Kanunu’n kapsamı genişletilerek Basın Kanunu’na basın kartı, enformasyon görevlisi ve internet haber sitesi kavramları eklenmiştir.

  • İnternet haber sitesi, internet ortamında belirli aralıklarla haber veya yorum niteliğinde yazılı, görsel veya işitsel içeriklerin sunumunu yapmak üzere kurulan ve işletilen süreli yayınları;
  • Basın kartı, medya mensupları ve enformasyon görevlilerine İletişim Başkanlığı’nca verilen kimlik kartı ve;
  • Enformasyon görevlisi, kamu kurum ve kuruluşlarının yürüttükleri devlet enformasyon hizmetlerinde çalışan kamu personeli olarak tanımlanmıştır.

Değişiklik Kanunu uyarınca internet haber sitelerinde; haber sitelerinin faaliyet gösterdiği iş yeri adresi, ticaret unvanı, elektronik posta adresi, iletişim telefonu ve elektronik tebligat adresi ile yer sağlayıcısının adı ve adresi kullanıcıların doğrudan ulaşabileceği şekilde ve iletişim başlığı altında bulundurulması zorunlu kılınmıştır. Düzenlemenin yürürlüğü girmesinden önce faaliyet gösteren haber sitelerinin, yürürlük tarihten itibaren 3 ay içinde Değişiklik Kanunu’nda öngörülen şartları yerine getirmesi gerektiği düzenleme altına alınmıştır.

Değişiklik Kanunu kapsamında, internet haber sitelerine teslim ve muhafaza yükümlülüğü getirilmiştir. Yükümlülük kapsamında internet haber sitesinde yayınlanan içeriklerin, gerektiğinde talep eden Cumhuriyet Başsavcılığına teslim edilmek üzere doğruluğu ve bütünlüğü sağlanmış şekilde 2 yıl süre ile muhafaza edilmesi zorunlu kılınmıştır.

Ayrıca, yargı mercileri tarafından yayının soruşturma ve kovuşturma konusu olduğunun internet haber sitesine yazılı olarak bildirilmesi hâlinde, bu işlemlerin sonuçlandığının bildirilmesine kadar soruşturma ve kovuşturma konusu yayın kaydının saklanması da zorunlu hale getirilmiştir.

Değişiklik Kanunu uyarınca, internet haber sitelerinde zarar gören kişinin düzeltme ve cevap yazısını; sorumlu müdür, hiçbir düzeltme ve ekleme yapmaksızın, yazıyı aldığı tarihten itibaren en geç 1 gün içinde, ilgili yayının yer aldığı sayfa ve sütunlarda, URL bağlantısı sağlanmak suretiyle, aynı puntolarla ve aynı şekilde yayımlaması zorunlu kılınmıştır. Yayın hakkında verilen erişimin engellenmesi ve/veya içeriğin çıkarılması kararının uygulanması ya da internet haber sitesi tarafından içeriğin kendiliğinden çıkarılması durumunda, düzeltme ve cevap metni ilgili yayının yapıldığı internet haber sitesinde ilk 24 saati ana sayfada olmak üzere 1 hafta süreyle yayımlanacağı hususu düzenleme altına alınmıştır.

TCK’ya Eklenen Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçu

Değişiklik kapsamında TCK’ya halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçu eklenmiştir. İlgili hüküm uyarınca; sırf halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak saikiyle, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan kişilerin, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacağı düzenlenmiştir. Ayrıca failin, suçu gerçek kimliğini gizleyerek veya bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlemesi hâlinde, verilen cezanın yarı oranında artırılacağı düzenleme altına alınmıştır.

Değişiklik Kanunu Kapsamında İnternet Yayınları Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler

İnternet Yayınları Kanunu’nun 8. Maddesi internet ortamında yapılan ve içeriği ilgili madde kapsamında sayılan suçları oluşturduğu hususunda yeterli şüphe sebebi bulunan yayınlarla ilgili olarak erişimin engellenmesine karar verilmesini düzenlemektedir. Değişiklik Kanunu ile birlikte, internet ortamında yapılan içeriğin, 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu’nun 27/1 ve 27/2 maddesinde yer alan suçları oluşturduğuna dair yeterli şüphe olması durumunda içeriklerin erişimlerinin engellenmesini talep etme ve erişimin engellenmesi kararı verileceği düzenleme altına alınmıştır.

Değişiklik Kanunu’yla birlikte sosyal ağ sağlayıcılarının faaliyetleri düzenleme altına alınarak sosyal ağ sağlayıcılarına yükümlülük ve yaptırımlar düzenleme altına alınmıştır.

Sosyal ağ sağlayıcılarının Türkiye’de temsilci bulundurma zorunluluğunun kapsamı genişletilmiş olup temsilcinin gerçek kişi olması halinde Türk vatandaşı ve Türkiye’de mukim olması zorunlu kılınmıştır.

Ayrıca, Türkiye’den günlük erişimin 10 milyondan fazla olması hâlinde; yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı tarafından belirlenen gerçek veya tüzel kişi temsilci, sosyal ağ sağlayıcının sorumlulukları saklı kalmak kaydıyla teknik, idari, hukuki ve mali yönden tam yetkili ve sorumlu kılınmıştır. Temsilcinin tüzel kişi olması hâlinde doğrudan sosyal ağ sağlayıcı tarafından sermaye şirketi şeklinde kurulan bir şube olması zorunluluğu getirilmiştir.

Sosyal ağ sağlayıcılarının, (i) çocukların cinsel istismarı, (ii) halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma, (iii) devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozma, (iv) anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar ve (v) devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçlarına konu internet içeriklerini oluşturan veya yayan faillere ulaşmak için gerekli olan bilgiler soruşturma aşamasında Cumhuriyet savcısı, kovuşturma aşamasında yargılamanın yürütüldüğü mahkeme tarafından talep edilmesi üzerine ilgili sosyal ağ sağlayıcının Türkiye’deki temsilcisi tarafından adli mercilere verilmesi düzenleme altına alınmıştır.

Sosyal ağ sağlayıcıları, başlık etiketleri ve öne çıkarılan içeriklerin uyarı yöntemiyle kaldırılması için Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (“BTK”) ile işbirliği içinde etkin bir başvuru mekanizması kurmakla yükümlü kılınmıştır. Sosyal ağ sağlayıcılarının, başlık etiketleri veya öne çıkarılan içerikler aracılığıyla ortam sağladığı başkasına ait yayın yoluyla işlenen suçtan, kendisine hukuka aykırı içeriğin bildirilmiş ve buna rağmen içeriğin bildiriminden itibaren derhal ve en geç 4 saat içinde kaldırılmamış olması halinde söz konusu içerikten doğrudan sorumlu tutulacakları düzenleme altına alınmıştır.

Sosyal ağ sağlayıcıları, kullanıcılarının haklarının korunmasına yönelik olarak BTK tarafından yapılacak kullanıcı haklarına ilişkin düzenlemelere uymakla yükümlü kılınmıştır.

Sosyal ağ sağlayıcıları, kişilerin can ve mal güvenliğini tehlikeye sokan içerikleri öğrenmesi ve gecikmesinde sakınca bulunması hâlinde, bu içeriği ve içeriği oluşturana ilişkin bilgileri yetkili kolluk birimleriyle paylaşması gerektiği düzenlenmiştir.

Ayrıca sosyal ağ sağlayıcıları, kamu güvenliğini ve kamu sağlığını etkileyen olağanüstü durumlara ilişkin kriz planı oluşturmak ve BTK’ya bildirmekle yükümlü kılınmıştır.

Detaylı bilgilendirme için bizimle iletişime geçebilirsiniz.